Στο πέρασμα των παγωμένων ανέμων του αιώνα μας, στο προσκεφάλι της νύχτας δίχως όνειρα, η ζωγραφική της Εριέττας Βορδώνη, της αρχαιολόγου των χαμένων συνομωσιών, παγιδεύει συναισθήματα μεγαλοπρεπή σαν άγια λάβαρα, οικεία σαν τάματα.

 Jean-Louis Pradel
Ιστορικός Τέχνης
Καθηγητής στην Ecole Nationale Superieure d’ Arts Decoratifs

Το έργο της Εριέττας Βορδώνη είναι ένας ύμνος στην ευθραυστότητα της αφής και στον αισθησιασμό της ζωγραφικής. Δεν ζωγραφίζει περιγραφές και αφηγήσεις, αλλά ψυχικές καταστάσεις, αισθήσεις και εντυπώσεις. Μιλά για το άυλο της ζωής, την ομορφιά του εφήμερου, το πολύτιμο του απόκρυφου. Ένα έργο που μας προσκαλεί σε εσωτερικούς στοχασμούς.

Florent Bex
Επίτιμος Διευθυντής του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας

Στην ουσία, αυτό που προσπαθεί να απο- τυπώσει η Βορδώνη δεν είναι τόσο την εικόνα του κόσμου της, όσο την ίδια τη ζωή. Τη ζωή μέσα στις ατέλειωτες εκφρά- σεις της, τις πολυσύνθετες φόρμες της, τις πιο φευγαλέες της στιγμές.

Pierre Chaigneau
Πρώην Διευθυντής του Μουσείου Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης της Νίκαιας, Γαλλία

Σε αυτές τις εικόνες, η Βορδώνη φαίνεται να θέτει αρκετά θεμελιώδη ζητήματα σχετικά με τον ρόλο της τέχνης στην αναγνώριση από το εγώ μιας συγκεκριμένης ποιότητας ύπαρξης που υπερβαίνει όλες τις μορφές εγκόσμιας φιλοδοξίας. Για να νιώσει κανείς ότι είναι ενταγμένος στο σύμπαν, πρέπει επίσης να διαθέτει μια οξεία αίσθηση κλίμακας – μια κατάσταση του νου όπου το μέτρο της ανθρώπινης μορφής λειτουργεί ως ένα κεντρικό σημείο αναφοράς, από το οποίο ξεκινούν όλες οι πράξεις στοχασμού προς τα έξω.

Σε όλη την ιστορία, η τέχνη μάς υπενθυμίζει ότι αυτή η κατάσταση ισορροπίας δεν έρχεται συνήθως αυτόματα, αλλά απαιτεί μια συγκεκριμένη προσπάθεια εκ μέρους μας – μια άσκηση βούλησης που διαφέρει από τόπο σε τόπο και από εποχή σε εποχή. Σαν να επιδιώκει να διατηρήσει αυτά τα αμφίσημα κριτήρια, το έργο της Εριέττας Βορδώνη καταφέρνει να αναπαραγάγει την ίδια τη στιγμή κατά την οποία αυτή η ισορροπία επιτυγχάνεται, διαφυλάσσοντάς τη για κάποιο μελλοντικό σημείο, όταν θα χρειαστούμε ξανά μια υπενθύμιση.

Dan Cameron Senior Curator at the New Museum in New York

«Ο κήπος του Επίκουρου».

Εικαστική Εγκατάσταση

Ζούμε σε μία εποχή όπου τα πάντα είναι στον αέρα, έτοιμα να ξαναγεννηθούν ή να διαλυθούν. Εν μέσω πολέμων, οι άνθρωποι βιώνουν καθημερινά ανασφάλεια, υπάρχει μεγάλη οικονομική κρίση και ο κόσμος έχει βυθιστεί σε αδιέξοδα. 

Υπάρχει κρίση ιδεών και αξιών και έχουμε χάσει τον άξονά μας. 

Το ίδιο συνέβη και μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το 323 π.Χ., σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. 

Εκείνη την εποχή, γύρω στο 306 π.Χ., άρχισε να διδάσκει ο φιλόσοφος Επίκουρος σε έναν μεγάλο κήπο στον Κεραμεικό της Αθήνας. Ο κήπος αυτός ήταν ανοιχτός σε όλους ανεξαρτήτως οικονομικής ή κοινωνικής θέσης. Ο Επίκουρος υποστήριζε ότι η Φιλοσοφία έπρεπε να είναι προσβάσιμη σε όλους, εκεί όπου θα μπορούσαν να συζητούν και να μελετούν μαζί, ανεξαρτήτως καταγωγής. 

Μία από τις βασικές αρχές του ήταν το «Ουκ έστιν ηδέως ζειν, άνευ του φρονίμως και καλώς και δικαίως», το οποίο λειτουργεί και αντίστροφα. 

«Δεν μπορεί να είναι κανείς ευδαίμων, εάν δεν είναι τίμιος, ηθικός και δίκαιος και ο τίμιος, ο ηθικός και ο δίκαιος είναι ευδαίμων».

Εστιάζει λοιπόν στην ευδαιμονία που πηγάζει μέσα από την καλοσύνη, την ηθική και την απλότητα και μας συμβουλεύει να σεβόμαστε τη Φύση, τον Άνθρωπο και την Φιλία και να αφουγκραζόμαστε τις θετικές ψυχικές μας δονήσεις. 

Το έργο που σας προτείνουμε, θα είναι ζωγραφισμένο πάνω σε διαφάνειες για να δείξουμε την ευθραυστότητα της εποχής μας. 

Θα παντρεύει αντίθετα υλικά όπως μέταλλα, σμάλτα που θα αλλάζουν χρώμα ανάλογα με την κίνηση του φωτός, και υφάσματα όπως βελούδο, ενώ θα πλάθεται ένας ιδιαίτερος κόσμος γεμάτος αντιθέσεις όπως είναι η καθημερινότητά μας. 

Σε αυτόν τον ιδεατό χώρο, θα ζωγραφιστεί ένας μεγάλος κήπος που θα δείχνει το μεγαλείο της Φύσης. 

Εκεί θα υπάρχουν εναρμονισμένοι άνθρωποι και ζώα, και θα ακούγονται φωνές με το ρητό του Επίκουρου στα ελληνικά, τα γαλλικά, αγγλικά και ιταλικά καθώς και ήχοι της φύσης, κελαϊδίσματα πουλιών καθώς και το θρόισμα των δέντρων. 

Το έργο θα είναι όλο ζωγραφισμένο με λάδι, για να ξαναέρθουμε στο ανθρώπινο μέτρο και στις διαχρονικές εικαστικές μας αξίες. Οι διαστάσεις για το κεντρικό έργο θα είναι 2,80 ύψος Χ 14,50 πλάτος και τα πλαϊνά έργα θα είναι 1,62 ύψος Χ 6,00 πλάτος. Μέσα στο έργο θα περνούν γράμματα με τα ρητά του Επίκουρου στα αρχαία ελληνικά, τα οποία θα είναι τυπωμένα για να έρχονται σε αντίθεση με τον έντονο ζωγραφικό χώρο. Τα γράμματα με τις ρήσεις του Επίκουρου θα κυκλοφορούν και στο πάτωμα στα ελληνικά, τα αγγλικά, τα γαλλικά και ιταλικά.

Μπαίνοντας στην σκοτεινή αίθουσα, θα φωτιστούν πρώτα στο πάτωμα τα γράμματα, μετά ένας προβολέας θα ταξιδέψει από αριστερά προς τα δεξιά φωτίζοντας το έργο (διάρκεια 2΄). Στη συνέχεια θα ανάψουν οι προβολείς για να φωτιστεί όλο το έργο στο σύνολό του (διάρκεια 5΄) ενδεικτικά. Όταν φωτιστεί όλο το έργο, θα συνεχίζονται να ακούγονται ψιθυριστά ξανά τα λόγια του Επίκουρου και οι ήχοι του δάσους (διάρκεια 5΄), ενδεικτικά. 

Πιστεύοντας ότι ο φιλόσοφος Επίκουρος είναι επίκαιρος, σας προτείνω αυτήν την Εικαστική Εγκατάσταση. 

recent work